اقتصاد و خوشبختی
مارس 4, 2021
بازار انحصاری کامل
مارس 6, 2021
زمان مطالعه: 6 دقیقه بازار رقابتی کامل
همه ی ما نیازهای بیشماری داریم که این نیازها هم می توانند نیازهای ضروری باشند و هم می توانند نیازهای رفاهی باشند، تمام این نیازهای ما را انواعی از کالاها و خدمات جوابگو هستند یعنی ما با خرید کالاها و خدمات مختلف می توانیم نیازهایمان را برطرف کنیم، تولیدکنندگان مختلف با فعالیتشان در امر تولید، این کالاها و خدمات را تولید می کنند و در دسترس مردم قرار می دهند، چون تولیدکنندگان در امر تولید متحمل یک سری هزینه ها می شوند کالای تولیدیشان را مجانی و رایگان به مردم نمی دهند یعنی برای کالاهای تولیدیشان قیمتی را در نظر می گیرند. پس مصرف کنندگان به کالاها و خدمات مختلف نیاز دارند، تولیدکنندگان این کالاها و خدمات را با صرف هزینه هایی تولید می کنند و با قیمتی مشخص در جایی به نام بازار در دسترس مصرف کننده گان قرار می دهند، آیا تا به حال به طور دقیق به ساختار بازار کالاهایی که خریداری می کنیم دقت کرده اید؟ شناخت انواع بازارها می تواند چه کمکی به ما کند؟ اکثر کالاهای مورد تقاضای ما چه نوع بازاری دارند؟ بازارها با توجه به شرایط و خصوصیاتی که دارند انواع مختلفی خواهند داشت و انسان نیز موجودی اقتصادی است و همواره در تلاش است تا رفتاری عاقلانه داشته باشد، حالاهر انسانی با توجه به نقشی که در جامعه دارد این هدف اقتصادی اش متفاوت خواهد بود، به طور مثال اگر در نقش مصرف کننده باشد یکی از اهدافش می تواند خرید بهترین کالا با کمترین قیمت باشد و اگر همین فرد در نقش یک تولیدکننده باشد یکی از اهدافش می تواند فروش محصول تولیدی اش به بالاترین قیمت ممکن باشد. در این مقاله در مورد شرایط و ویژگی های یک نوع از بازار، به نام بازار رقابتی کامل صحبت می کنیم و به اهمیت شناخت نوع بازار برای مصرف کننده و تولیدکننده پرداخته می شود.
بازار کجاست:
ابتدا لازم است تا به صورت مختصر به مفهوم دو واژه ی بازار و رقابت بپردازیم. بازار جایی است که مصرف کنندگان کالاها را تقاضا می کنند و تولیدکنندگان کالاها را عرضه می کنند و با چیزی به نام پول بین خریداران و فروشندگان مبادله صورت می گیرد. پس سه رکن اصلی بازار یکی مصرف کننده یا خریدار است، یکی تولیدکننده یا فروشنده است و عامل دیگر قیمت است، یعنی اگر این سه عامل با هم وجود داشته باشند یک مبادله صورت می گیرد، پس اگر یکی از این سه عامل وجود نداشته باشند بازاری هم نخواهد بود. رقابت به طور کلی یک مسابقه بین چند فرد یا چند تولیدکننده برای به دست آوردن یک سود است، گاهی رقابت خوب است و باعث بهتر شدن شرایط و کسب موفقیت می شود.
ویژگی های بازار رقابتی:
بازار رقابتی، بازاری است که در آن رقابت بین تولیدکنندگان برای کسب سود به طور صد درصد وجود دارد یعنی رقابت در آن به طور کامل موج می زند، بازاری رقابت کامل است که اول از همه تعداد خریداران و فروشندگان در آن زیاد باشد و اینکه کالایی که توسط تولیدکنندگان تولید می شود کالایی کاملا یکسان و شبیه به هم باشد، یعنی کالای هیچ تولیدکننده ای نسبت به کالای تولیدکننده ای دیگر برتری نداشته باشد و ویژگی دیگری که یک بازار رقابتی باید داشته باشد این است که تولید کنندگان دیگر نیز اجازه ورود به این بازار را داشته باشند، یعنی در صورتی که بازار یک کالا خوب و سوده ده باشد تولیدکنندگان دیگر قادر باشند به راحتی وارد این بازار شوند و از این سوددهی بهره مند شوند و مشخصه ی دیگری که یک بازار رقابت کامل باید داشته باشد این است که هیچ یک از تولیدکنندگان قدرت تاثیرگذاری روی قیمت را ندارند و اگر فروشنده ای سعی کند تا قیمت کالا را افزایش دهد به خاطر وجود تعداد زیادی فروشنده، خریداران محصول مورد تقاضایشان را از تولیدکننده ی دیگری خریداری خواهند کرد و اگر فروشنده ای قیمت کالای تولیدی اش را کم کند ممکن است در مصرف کننده حسی ایجاد شود که نکند این محصول کیفیت مناسبی ندارد در نتیجه از تولیدکننده ی دیگری خریداری خواهد کرد، بازارهایی که از نوع رقابت کامل هستند بسیار کم هستند زیرا تمام این شرایطی که برای بازار کاملا رقابتی گفته شد به ندرت همگی در کنار هم برقرار می شوند، ممکن است در بازاری بیشتر شرایط رقابتی برقرار باشد اما اینکه در بازاری تمام این شرایط وجود داشته باشد خیلی کم است، به طور مثال در بازاری ممکن است تعداد خریداران و فرشندگان زیاد باشد و فروشندگان هم هیچ قدرتی در تعیین قیمت نداشته باشند و ورود تولیدکنندگان دیگر هم به بازار ممکن باشد اما اینکه تمام تولیدکنندگان کالای کاملا یکسان و شبیه به هم را تولید کنند به ندرت اتفاق می افتد، معمولا محصولات کشاورزی دارای بازار کاملا رقابتی هستند زیرا تنها محصولات کشاورزی هستند که کاملا شبیه به هم هستند.
اهمیت شناخت بازار رقابتی برای مصرف کننده:
تولیدکننده در یک بازاری که کاملا رقابتی نیست با روش هایی می تواند کالا و محصولش را متمایز و خاص کند، به طور مثال با بسته بندی شیک و فوق العاده می تواند محصولش را کمی متمایز کند که همین روش باعث جذب مشتری بیشتر خواهد شد اما، در بازار کاملا رقابتی تولیدکننده قادر نیست از این روش استفاده کند و در اینصورت رقابت خیلی شدیدتر می شود، بازار اکثر کالاها و محصولات تولیدی، از نوع رقابت کامل نمی باشد. حالا اگر ما از نوع بازارها مطلع باشیم و بدانیم برای تقاضای هر کالایی با چه بازاری رو به رو هستیم راحت تر و آگاهانه تر و اقتصادی تر می توانیم اقدام به خرید کنیم. به طور مثال اگر به کالایی نیاز داریم که بازار آن کالا از نوع رقابت کامل است می دانیم که فروشنده قادر نیست محصولش را به قیمتی بالاتر از قیمت بازار بفروشد پس نباید برای خرید این کالا عجله کنیم بلکه باید از چندین فروشنده قیمت بگیریم تا از قیمت بازار مطلع شویم و از فروشنده ایی که کالا را قیمت بالاتری می فروشد خرید نکنیم، اینگونه از پرداختن پول اضافی به فروشنده ی گران فروش خودداری می کنیم و طبق قیمت بازار خریداری می کنیم، معمولا بازار محصولات کشاورزی جزء این دسته کالاها هستند.
اهمیت شناخت بازار رقابتی برای تولیدکننده:
یک تولیدکننده نیز با شناخت نوع بازار کالای تولیدی اش قادر خواهد بود تا با روش های مختلف سودآوری خود را افزایش دهد به طور مثال تولیدکننده ای که می داند بازار کالایش کاملا رقابتی است متوجه است که به هیچ عنوان نمی تواند قیمت کالایش را کم و زیاد کند و از راه های متفاوت جذاب کردن محصولش نیز محروم است پس باید با روش های اقتصادی دیگر تلاش کند تا هزینه های تولیدش را کاهش دهد و اینگونه قادرخواهد بود تا سودش را افزایش دهد یا کار دیگری که تولیدکننده در بازار رقابتی می تواند انجام دهد، این است که کیفیت کالایش را بالا ببرد زیرا از این طریق خریداران به صورت ناخودآگاه بین چند فروشنده که کالای یکسانی را با قیمت یکسانی به فروش می رسانند جذب فروشنده ای می شود که کیفیت کالایش بهتر باشد و راه دیگری که فروشنده می تواند در بازار رقابتی ازآن استفاده کند موضوع مهم کسب رضایت مشتری است زیرا گاهی خریداران گذشته از کیفیت محصول ترجیح می دهند از فروشنده ای کالایشان را خریداری کنند که طرز برخورد بهتری با خریدار داشته باشند، و همین طور راه های دیگری نیز وجود دارند که تولیدکننده اگر بازار محصولش را بشناسد و از روش های اقتصادی نیز مطلع باشد قادر خواهد بود در این بازاری که کاملا رقابتی است سودآوری اش را بیشتر کند. بازارها انواع مختلفی دارند یک نمونه از آن که در این مقاله توضیح داده شد بازار رقابت کامل است، غیر از این بازار، بازارهای دیگری تحت عنوان بازار رقابت انحصاری، بازار انحصار کامل و بازار انحصار رقابتی نیز وجود دارند که آشنایی مصرف کننده گان و تولیدکنندگان با هر کدام از این بازارها باعث می شود تا کمک های زیادی به آن ها در امر تولید و خرید شود.
