زمان مطالعه: 6 دقیقه
انسان ها همواره به انجام دو نوع کار و فعالیت در زندگیشان می پردازند، یک نوع از آن ها فعالیت هایی هستند که انجام آن ها ضروری است و شخص مجبور است که آن ها را انجام دهد مانند تمام شغل ها و مسئولیت هایی که بر عهده ی همه ی ما می باشد، نوع دیگر شامل فعالیت هایی هستند که شخص آن ها را بدون اجبار و با میل خودش برای کسب لذت انجام می دهد. پس فعالیت هایی که شخص بعد از تعهدات و تکالیف شغلی و خانوادگی و اجتماعی با میل خودش به انجام آن ها می پردازد و هدفش از انجام آن فعالیت ها تفریح کردن و کسب لذت است، فعالیت های فراغتی هستند، اگر به درستی از اوقات فراغت استفاده شود و این اوقات صرف انجام فعالیت های لذت بخش و مفید شود باعث می شود تا خستگی ناشی از انجام کارها و فعالیت های ضروری از جسم و روح ما خارج شود و در اثر شناخت علایق و انجام فعالیت های مورد علاقه باعث شکوفایی استعدادها و خلاقیت ها می شود و موجب می شود تا به خودشناسی برسیم و بسیاری از اثرات مثبت دیگری بر جسم و روان انسان ها دارد. پس اوقات فراغت نقش مهمی در زندگی انسان ها دارد و باید همواره مورد توجه قرار گیرد، همانطور که لازم است تا اوقاتی از زمان خود را صرف کار کردن کنیم تا در مقابل انجام دادن آن ها کسب پول کنیم باید اوقات و زمان هایی را هم صرف تفریح کردن و لذت بردن کنیم، اما بیکاری و فراغت به اندازه ی خیلی زیاد هم خوب نیست زیرا باعث بطالت زمان می شود و باعث از بین رفتن روحیه ی تلاش و سخت کوشی در انسان می شود و ممکن است انسان را به سمت کارهایی سوق دهد که به ضررش باشد.
اگر از شما پرسیده شود که آیا دوست دارید به ده سال پیش برگردید و نسبت به اکنون ده سال جوانتر شوید چه پاسخی خواهید داد؟ به احتمال بسیار زیاد در جواب خواهید گفت، بله خیلی دوست داشتم که می شد ده سال به عقب برگردم و شاید هم به دلایلی پاسخ دهید خیر به هیچ عنوان دوست ندارم به ده سال پیش برگردم. پاسخ به این سوال بستگی به کیفیت زندگیتان دارد، یعنی اگر در گذشته فرصت های خوبی را از دست داده باشید مسلما با خود فکر خواهید کرد که کاش می شد به ده سال قبل برمی گشتم تا می توانستم از فرصت هایی که برایم پیش آمده بود به نحو احسن استفاده می کردم و یک سری کارها را انجام می دادم و از انجام یک سری کارهای دیگر خودداری می کردم، به طور مثال فردی که اکنون به بیماری اعتیاد دچار شده است قطعا خودش از وضعیت کنونی اش راضی نیست و اگر به سال های گذشته برگردد حتما کارهایی که در آن زمان انجام داده است را انجام نخواهد داد و از مسیری که باعث گرفتار شدنش در دام اعتیاد شده است هرگز عبور نخواهد کرد، یا شخص بسیار ثروتمندی که در طول زندگی تمام وقتش را صرف کار کرده است و اوضاع عاطفی و روابط خانوادگی خوبی ندارد در دوران کهنسالی بسیار دوست خواهد دارد تا بتواند به گذشته برگردد و زمان بیشتری را به خانواده اش اختصاص دهد. پس ثانیه به ثانیه از عمر ما بسیار ارزشمند است و ثانیه هایی که می گذرند هرگز بر نخواهند گشت و هر کدام از ما تنها فرصت یکبار زندگی کردن داریم پس باید زمان ارزشمند خود را صرف کارهای با ارزش کنیم.
اقتصاد علم انتخاب بهترین ها است یعنی بین چند گزینه برای انتخاب، گزینه ای را به ما نشان می دهد که بهترین است. اما اقتصاد چطور تشخیص می دهد که کدام گزینه بهترین است، اقتصاد در واقع به دنبال این است تا گزینه ای را نشان دهد که بیشترین رضایت را نصیب تصمیم گیرنده کند و این گزینه ای که بیشترین رضایت را میدهد در افراد مختلف متفاوت است، زیرا ملاک و معیار رضایتمندی در افراد مختلف متفاوت است، ممکن است برای یک شخص مهمترین واصلی ترین معیار در زندگی پول باشد، اما برای شخص دیگری مهمترین معیار عشق باشد و برای شخص دیگری ممکن است که تحصیلات عالیه ملاک باشد و برای شخص دیگری ممکن است کسب مقام در یک رشته ی ورزشی معیار باشد، پس افراد مختلف معیارهای مختلفی در زندگیشان دارند و هر چه تصمیمات مختلفی که در زندگی می گیرند به این معیارها نزدیک تر باشد حس رضایتمندی بیشتری خواهند داشت و شخص از زندگی اش راضی تر خواهد بود واحساس خوشبختی خواهد کرد و در اینصورت از زندگی اکنونش رضایت خواهد داشت و هرگز هم به این موضوع که ای کاش می شد به گذشته برگشت فکر نخواهد کرد، چون از تصمیمات مختلفی که در گذشته بر اساس رسیدن به حس رضایتمندی گرفته راضی است و احساس پشیمانی نمی کند.
انسان ها اغلب اوقات خود را برای انجام کار یا تحصیل یا وظایف و تکالیفی که بر عهده دارند صرف می کنند، به اوقات و زمان هایی که فرد از این امور فارغ و آسوده است اوقات فراغت می گویند، اوقات فراغت در زندگی نقش بسیار مهمی دارند و بی توجه بودن نسبت به آن آسیب هایی را به فرد و جامعه وارد می کند، چرا که اگر انسان به کاری مشغول نباشد از بی کاری زیاد به کارهایی دست میزند که به ضررش است و اگر اوقات فراغت به هیچ عنوان وجود نداشته باشد خستگی های جسمی و روحی ناشی از کار زیاد به تدریج نشاط و شادابی را از زندگیمان خواهد برد، و باعث ایجاد بیماری های جسمی و روحی خواهد شد و همین طور اوقات فراغت باعث می شود تا با روحیه و نشاط بیشتری به کارهای روزانه بپردازیم و تاثیر قابل توجه ای روی بازدهی و انجام دادن شغل ما دارد زیرا وقتی کار خود را با روحیه ی بهتر و نشاط بیشتری که حاصل اوقات فراغتمان است انجام دهیم بازدهی ما بهتر خواهد بود. در واقع اوقات فراغت زمانی است که فرد کاری را از روی اجبار انجام نمی دهد بلکه فرد فعالیت های مختلف را در اوقات فراغت انجام می دهد تا به آرامش و لذت واقعی برسد.
از اوقات فراغت باید به نحو احسن استفاده شود و باید برنامه ریزی مناسب داشته باشیم تا بتوانیم بهترین و مفیدترین استفاده را از این اوقات ببریم، زمانی ما از این اوقات فراغتمان نهایت استفاده را خواهیم برد که بتوانیم حداکثر رضایتمندی را کسب کنیم یعنی کارها و فعالیت هایی را انجام دهیم که احساس خوبی به ما می دهد و هر چه به احساس بهتری دست یابیم و شادی درونی بیشتری کسب کنیم یعنی توانسته ایم تا از اوقات فراغتمان نهایت استفاده را ببریم و به عبارتی بین چند گزینه برای فراغت گزینه ای را انتخاب کنیم که حداکثر رضایت را نصیب ما می کند. به طور مثال کسی که با ورزش کردن حس بسیار خوبی کسب می کند بهتر است اوقات فراغتش را به ورزش کردن اختصاص دهد یا کسی که با مطالعه کردن حس بسیار خوبی کسب می کند بهتر است اوقات فراغتش را به مطالعه کردن اختصاص دهد یا کسی که عاشق سفر کردن است خوب است وقت فراغتش را صرف مسافرت رفتن به جایی که دوست دارد کند تا رضایت بیشتری از زمان فراغتش به دست آورد. پس کارها و فعالیت های بسیار زیادی برای گذراندن اوقات فراغت وجود دارند که هر کسی باید متناسب با علاقه ای که دارد فعالیتی را انتخاب کند تا رضایت و حس شادی بیشتری را نصیبش کند. مخصوصا برنامه ریزی برای اوقات فراغت کودکان و نوجوانان بسیار مهم است زیرا اگر از اوقات فراغتشان به نحو درستی استفاده نکنند و این زمان را صرف کارهای بیهوده و مخرب کنند آینده یشان به خطر خواهد افتاد، به همین دلیل پدر و مادر باید نقش پر رنگی در تربیت فرزندشان داشته باشند و از کودکی برای اوقات فراغت فرزندشان متناسب با علاقه ای که دارد برنامه ریزی کنند تا کودکشان در آینده هم خلاق تر شود و هم استعدادهایش شکوفا شود.